AGENCJA TECHNIKI I TECHNOLOGII

Agencja Techniki i Technologii (ATT) działa na podstawie ustawy sejmowej z dnia 12 kwietnia 1996 r. (Dz. U. 74, poz. 352 ) o utworzeniu ATT oraz statutu nadanego rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 12 września 1996 r. ( Dz. U. Nr 110, poz. 531 ). Uzupełnieniem wspomnianych aktów prawnych umożliwiających działanie Agencji jest rozporządzenie Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 27 sierpnia 1996 r. ( Dz. U. Nr 108, poz. 519 ) w sprawie szczegółowych kierunków działań Agencji, sposobów ich realizacji oraz warunków udzielania pożyczek i poręczeń, w tym także preferencyjnych. Organem Agencji jest Prezes, powoływany i odwoływany przez Prezesa Rady Ministrów. Prezes Agencji jest zobowiązany do składania rocznego sprawozdania z działalności Agencji Sejmowi Rzeczypospolitej, Ministrowi Gospodarki oraz Ministrowi Finansów do dnia 30 czerwca roku następnego. Organem doradczym i opiniodawczym Prezesa Agencji jest Rada ATT, w skład której wchodzą przedstawiciele sfer rządowych oraz przedstawiciele środowisk naukowych. Do podstawowych zadań ATT należy promowanie innowacyjnych opracowań polskich wyrobów i technologii oraz wspomaganie ich wdrażania w przemyśle dla podwyższenia nowoczesności i konkurencyjności polskich produktów. Formą promowania najnowszych i najciekawszych rozwiązań jest co rocznie organizowany przez Agencję konkurs pn. "Polski Produkt Przyszłości". Należy przy tym zaznaczyć, iż rozpoczęcie pierwszej edycji wspomnianego konkursu, przeprowadzonej w ubiegłym roku, poprzedzone było przygotowaniem przez pracowników ATT całej jego procedury, regulaminów, formularzy oraz kryteriów i priorytetów. Nagrody przyznawane są podmiotom gospodarczym, instytutom naukowym, jednostkom badawczo rozwojowym i zakładom doświadczalnym. Nagroda "wyrób przyszłości" przyznawana jest wówczas, gdy propozycja nowego wyrobu osiągnęła etap prototypu, a oferent zadeklaruje rozpocząć jego produkcję nie później niż 3 lata po przyznaniu nagrody. Nagroda "technologia przyszłości" przyznawana jest podmiotom, które propozycje nowej technologii doprowadziły do etapu wdrażalności do praktyki produkcyjnej i produkcję wyrobu objętego tą technologią rozpoczną nie później niż 3 lata po przyznaniu nagrody. Zdobywcy Nagrody PPP otrzymują nagrodę statuetkę, dyplom, możliwość posługiwania się w korespondencji i promocji Znakiem i Hasłem " Polski Produkt Przyszłości " przez 3 lata od przyznania nagrody, pomoc finansową we wdrożeniu i pomoc w dalszej promocji. Oprócz nagród mogą być przyznane wyróżnienia w obydwu kategoriach. Wyróżnieni otrzymują dyplom oraz możliwość posługiwania się w korespondencji i promocji Znakiem i Hasłem "Polski Produkt Przyszłości", przez 2 lata po przyznaniu wyróżnienia. W 1997 r. nadesłano 70 interesujących wniosków, z których 15 otrzymało nominacje do nagród i wyróżnień w obu kategoriach. Kryteria oceny preferowały te wnioski, które dotyczyły ochrony zdrowia, ochrony środowiska i energooszczędności. Nominowane do nagrody projekty zostały poddane specjalistycznym ekspertyzom, przeprowadzonym przez wybitnych specjalistów z poszczególnych dziedzin nauki i techniki. W wyniku postępowania konkursowego nagrodę w kategorii "wyrób przyszłości" przyznano Instytutowi Technologii Elektronowej za "Krzemową fotodiodę lawinową o dużej powierzchni aktywnej", która rozwiązuje szereg problemów z dziedziny miernictwa jądrowego i medycznego. W kategorii "technologia przyszłości" nagrodę przyznano Instytutowi Farmaceutycznemu z Warszawy za temat dotyczący antybiotyków nowotworowych, a mianowicie "Syntezy antybiotyków antracyklinowych: epirubicyna, idarubicyna". Równolegle przyznano cztery wyróżnienia, po dwa w kategorii wyrobu i w kategorii technologii. Również w bieżącym roku Agencja organizuje konkurs na "Polski Produkt Przyszłości". W obecnej edycji konkursu preferowane będą rozwiązania z dużymi szansami na eksport. Inną formą promowania nowoczesnych technik i technologii, realizowaną przez Agencję Techniki i Technologii jest jej czynny udział oraz objęcie patronatu wspólnie z Ministerstwem Gospodarki i Komitetem Badań Naukowych nad przeprowadzanymi w Łodzi Międzynarodowymi Targami INTERTECHNOLOGY. W tym roku na czas targów Agencja zorganizowała swoje stoisko wystawiennicze, na którym zaprezentowała wyroby i technologie instytucji nagrodzonych i wyróżnionych w ubiegłorocznym konkursie " Polski Produkt Przyszłości " jak również podmiotów gospodarczych, którym Agencja udzieliła pomocy finansowej na wdrożenia. Oprócz prezentowania wspomnianych produktów przedstawiciele Agencji w trakcie targów wybierali spośród prezentowanych produktów, te które mają realne szanse na wdrożenie w przemyśle. W tegorocznej edycji targów spośród wszystkich ekspozycji wybrano trzy oferty, które zdaniem Agencji spełniają powyższe założenie, są to:

• urządzenie do wczesnego wykrywania czerniaka skóry u człowieka metodą fluoroscencyjną,

• urządzenie do elektrostatyczno-elektrolitycznej neutralizacji cieczy obróbkowych ( ROTRESEL ),

• technologia otrzymywania kompozytowych materiałów ceramicznych na bazie azotku krzemu.

Kwestia promowania znalazła swoje odbicie również w rozwinięciu współpracy z państwowymi i narodowymi funduszami: PFRON, NFOŚ, WFOŚ określając możliwości wspólnego działania z dziedzin właściwych dla działalności poszczególnych funduszy. Nawiązano również wiele kontaktów i współpracę z wieloma organizacjami krajowymi i zagranicznymi w celu rozszerzenia tej działalności. Kolejną formą promowania, pozwalającą na znalezienie inwestorów zainteresowanych danym projektem gotowym do wdrożenia, jest redagowanie artykułów dotyczących takich opracowań, publikowanych następnie w specjalistycznych pismach technicznych, ale nie tylko, gdyż artykuły te zamieszczane są również w ogólnie dostępnych dziennikach a także w Internecie. Zaś samo pozyskiwanie informacji o rozwiązaniach, które w przyszłości mogą stać się nośnikami rozwoju gospodarczego, odbywa się wyżej wspomnianymi drogami oraz za pomocą zaprojektowanych przez ATT ankiet wyrobu i technologii, uprzednio rozsyłanych do podmiotów przypuszczalnie dysponującymi tematami innowacyjnymi gotowymi do wdrożenia.

Kiedy mówimy o najnowszych rozwiązaniach technologicznych i konstrukcyjnych niezbędne jest podkreślenie roli Komitetu Badań Naukowych wspomagającego prace badawczo rozwojowe polskich zespołów naukowo - badawczych. Z punktu widzenia misji ATT szczególnie interesujące są dwie formy wspierania rozwoju w/wym. prac: projekty celowe zwykłe (PC) i projekty celowe zamawiane (PCZ). W przypadku projektów PC wnioski przygotowane zgodnie z procedurą KBN podlegają ocenie i w przypadku pozytywnej oceny wystawianej przez Zespół merytoryczny prace B+R są dofinansowane do 50% ich kosztorysowej kwoty ogółem. Istotą tych projektów jest obowiązek wdrożenia wykonanych prac badawczo rozwojowych. Projekty celowe zamawiane (PCZ) mają znacznie szerszy charakter. W tym przypadku wnioskodawcą może być wyłącznie naczelny lub centralny organ administracji rządowej albo wojewoda po uzyskaniu opinii naczelnego organu administracji rządowej właściwego ze względu na tematykę projektu. Tematyka tych projektów jest najpierw kwalifikowana przez KBN a następnie ustanawiana w formie projektu. Fakt ustanowienia PCZ jest ogłaszany w dzienniku "Rzeczpospolita" jako otwarcie konkursu na realizację prac B+R objętych tym projektem. Do konkursu mogą zgłaszać się zainteresowane placówki badawcze, których propozycje są oceniane przez specjalistyczne sekcje KBN a następnie przez specjalnie powołany Zespół. Dokładnie sprecyzowane wymagania wobec wykonawców PC i PCZ są ujęte w uchwałach KBN nr 12/97 i 13/97 z dnia 15 maja 1997 r. Są one do uzyskania w sekretariacie Departamentu Badań. Rezultaty projektów PC i PCZ stanowią obszar zainteresowań Agencji , która rutynowo zmierza do jego praktycznego wykorzystania. Dokonujemy tego m. in. przez udzielanie podmiotom gospodarczym pomocy finansowej na innowacyjne przedsięwzięcia wdrożeniowe w formie: pożyczek, poręczeń i dopłat do oprocentowania pożyczek i kredytów, na zasadach określonych regulaminem zatwierdzonym przez Ministra Gospodarki.

Ubiegający się o pomoc finansową Agencji przedstawiają w Zgłoszeniu (formularz Agencji) opis istoty przedsięwzięcia, dane techniczne i finansowo ekonomiczne oraz formy zabezpieczenia pożyczki lub poręczenia. Kwalifikowanie Zgłoszeń odbywa się dwukrotnie w roku w terminach do 28 lutego i do 15 czerwca. Podmioty których Zgłoszenia zostały pozytywnie ocenione zapraszane są do złożenia Wniosku (na formularzu Agencji) wraz z dołączonym biznes planem przedsięwzięcia. Po zakwalifikowaniu złożonego Wniosku negocjowane są warunki Umowy. W tym momencie należy zaznaczyć, iż jesteśmy szczególnie zainteresowani zgłoszeniami projektów z małych i średnich przedsiębiorstw, o potencjale proeksportowym, wywodzących się z krajowego środowiska badawczo rozwojowego, wspomaganych przez Komitet Badań Naukowych w fazie badawczo rozwojowej. Pomoc udzielana przez Agencję nie może przekroczyć kwoty 1 mln zł i 40 % kosztów projektu. Oprocentowanie pożyczki wynosi połowę stopy kredytu lombardowego NBP. Okres spłaty rat i odsetek nie może być dłuższy niż 5 lat, w tym z możliwością karencji do 2 lat bez kapitalizacji odsetek. Dopłatą do oprocentowania mogą być objęte pożyczki i kredyty, które nie przekraczają 60 % kosztów projektu wdrożeniowego, nie większe niż 2,5 mln zł, a oprocentowanie nie wyższe niż 1,2 stopy oprocentowania kredytu lombardowego NBP. Pomoc finansowa może dotyczyć wyłącznie kosztów prac wdrożeniowych innowacyjnych wyrobów i technologii. Agencja może również obejmować udziały i akcje w spółkach już istniejących, bądź tworzonych, wdrażających innowacje. Dotychczas do Agencji zgłoszono 122 projekty z prośbą o wsparcie finansowe na łączną kwotę prawie 121 mln zł. Po kwalifikacji pod względem innowacyjności i efektywności ekonomicznej udzielono w sumie 21 pożyczek na łączną kwotę 8,57 mln zł, na dofinansowanie wdrożeń innowacyjnych wyrobów i technologii, przy czym oczekiwana, łączna kwota pożyczek określona w zatwierdzonych wnioskach wynosiła 11,135 mln zł. Omówiony powyżej sposób wspomagania wdrożeń innowacji technicznych należy określić mianem "bezpośredniego wspomagania". Istnieje bowiem "pośrednie wspomaganie" realizowane przez Agencję, polegające na kojarzeniu podmiotów zainteresowanych wdrażaniem innowacji z autorami/ właścicielami projektów innowacyjnych. W tym zakresie duże znaczenie mają prowadzone przez Agencję bazy danych zawierające informacje o przedsiębiorstwach, wyrobach i technologiach sporządzane m.in. na podstawie wcześniej wspomnianych ankiet. W zakres "wspomagania pośredniego "wchodzi również poszukiwanie dodatkowych źródeł finansowania i współprojektowanie najefektywniejszych sposobów realizacji. Agencja Techniki i Technologii zaprasza do współpracy wszystkie organizacje zajmujące się transferem technologii.

Zbigniew Wrzesiński
Agencja Techniki i Technologii