Strategicznym celem Polski jest członkostwo w Unii Europejskiej. Integracja z UE służy przyspieszeniu rozwoju gospodarczego, modernizacji gospodarki i systemu prawnego, likwidacji luki rozwojowej dzielącej nasz kraj od innych państw europejskich.
Członkostwo Polski w UE wymaga dokonania znaczących dostosowań gospodarki i prawa. Fundusze UE już są w zasięgu naszej ręki. Nie należy dyskutować nad utratą nie przyznanych kwot, ale podjąć konstruktywne wysiłki w celu pełnego wykorzystania funduszy przyznanych Polsce. To nie będą pieniądze do podziału wg. rozdzielnika, ale przydzielanie grantów na konkretne programy innowacyjne:
- na wsparcie badań naukowych,
- na wdrażanie nowoczesnych technologii w MŚP ,
- na finansowanie współpracy polskich i zagranicznych przedsiębiorstw realizujących projekty innowacyjne,
- finansowanie inwestycji dla ochrony środowiska.
Instytucją, która ma doświadczenie w finansowym wspieraniu działań innowacyjnych jest Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej. Fundacja podejmuje działania wspierające reformę systemową sektora nauki i techniki, przygotowujące akces Polski do Unii Europejskiej oraz realizuje programy finansowane ze środków UE, a skierowane do małych i średnich firm. W 1993 r. na mocy umów między Rządem RP a Komisją Europejską powierzono Fundacji zadanie wprowadzania reform i postępu technologicznego w ramach programu PHARE Unii Europejskiej:
SCI-TECH (Reform Programme for the Science and Technology Sector in Poland) - program PHARE wspierający reformę systemową nauki i techniki,
CRIT (Cooperative Research in Information Technology) - celem tego programu jest rozwój badań w dziedzinie technologii informatycznych ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju współpracy z gospodarką.
Oprócz tego małe i średnie przedsiębiorstwa mogą ubiegać się o subwencje w programie INCOME. Program ten (realizowany wspólnie z Polskim Bankiem Rozwoju S.A.) ma na celu wspieranie transferu technologii tak, aby inspirować środowiska naukowo-techniczne do wprowadzania polskiej myśli technicznej do gospodarki, a instytucje finansowe - do podejmowania ryzyka inwestowania w sektor zaawansowanych technologii oraz finansowanie wdrażania projektów innowacyjnych w gospodarce.
W tym roku zacznie funkcjonować nowy mechanizm finansowania rozwoju MŚP. Fundusz zwany Ravasio Facility będzie dostępny dla małych i średnich przedsiębiorstw z wszystkich dziesięciu państw kandydujących. Środki finansowe pochodzić będą z Komisji (za pośrednictwem programu Phare UE), Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI) który finansuje inwestycje UE oraz Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju (EBOiR).
Finansowanie przyjmie kilka form dotacji (ze środków programu Phare), kredytów komercyjnych (EBI) oraz udziału kapitałowego (EBI i EBOiR), oraz za pośrednictwem funduszy kapitału wysokiego ryzyka, zakładanych w krajach kandydujących. Towarzyszyć mu będzie pomoc techniczna.
Konsorcjum OTI propaguje te. Programy w sektorze nauki i gospodarki. Ze strony państw i przedsiębiorstw UE pojawia się wiele ofert innowacyjnych i kooperacyjnych. Niestety, dotychczas polski przemysł nie wykorzystał w pełni wsparcia UE, ponieważ istnieje wiele barier natury prawnej i technicznej i to po naszej stronie.
Ostrożność polskich przedsiębiorców i obawy przed przystąpieniem do międzynarodowych spółek czy projektów innowacyjnych są uzasadnione wieloma względami:
- małe kapitały własne MŚP,
- trudności prawne,
- niestabilność rynku,
- niska jakość produkcji i stare parki maszynowe,
niedoinformowanie przedstawicieli gospodarki oraz niskie umiejętności marketingowe i negocjacyjne,
utrzymanie się na rynku i bieżące problemy wymagają dużych nakładów czasowych, dlatego niewiele zarządów MŚP zajmuje się długofalową strategią rozwoju.
Z doświadczenia ECTI wynika, że w procesie przygotowania do integracji należy szybciej pokonywać bariery technologiczne i świadomościowe w polskiej gospodarce, a więc:
- organizować ośrodki informacyjne i konsultacyjne,
organizować szkolenia (kursy, konferencje, seminaria), na których przedstawiciele sfery gospodarczej zapoznają się z problemami integracyjnymi,
- uświadamiać konieczność innowacji w zarządzaniu i produkcji,
uregulować i uprościć przepisy dotyczące działalności gospodarczej,
informować o metodach transferu innowacji, zasadach szybkiej wymiany informacji (komputeryzacja), metodach badania rynku, konieczności opracowania strategii rozwoju firmy, zasadach kształtowania kretywności i elastyczności firmy.
Działaniem bardzo pomocnym w rozwoju i konkurencyjności MŚP byłoby powołanie komisji, która po dokładnej analizie warunków prawnych i ekonomicznych opracowałaby poradnik dla MŚP z dokładnym określeniem kryteriów ubiegania się o wsparcie finansowe UE. Poradnik wydany w dużym nakładzie nie powinien zawierać globalnych analiz, ale krótkie i proste porady określające warunki prawne, ekonomiczne i technologiczne.
Iwona Malmur
ECTI Tczew |
